AMA EDO AITA IZAN

 XXI. mende honen hasieran, gauzak, gure bizitza gobernatzen dute egiak, abiadura bizian aldatzen ari dira. Eboluzioa, eta izaki bizidunen desagertzeak aztertzen dituzten zientzialariek, kontzeptu interesgarri bat erabiltzen dute; aldaketara egokitzeko, eboluzionatzeko, abiadurari buruzkoa: Bizidun baten baldintzak, klima, harrapakari berri baten agertzea, edo dena delakoa, bat batean aldatzen badira; bizidun horrentzako, aldatzeko, egokitzeko, eboluzionatzeko, denbora nahikorik ematen ez bazaio; desagertzea da ondorio ziurrena. Ba horixe gertatu zaio, nire ustez, guraso izateari. Guraso izateko baldintzak, bat batean aldatu dira eta oraindik ez gara konturatu.

Betidanik, gizakiaren 50 milioi urtetako historian, bi egiak izan dute, gure irauteko, mugagabe zabaltzeko eta beste edozein izaki ez bezala ugaritzeko kulpa: alde batetik, gure birsortzeko gaitasunak, eta bestetik, elkarren artean lan konplexuak egiteko ahalmenak. Elkarren arteko lan horretan, emakumeak, bere bizitzaren zati handi batean, umeak erditu eta hazi egin behar zituen. Beti ere, gizonak lagunduko zuen, beste lan batzuk egingo zituen, baina ume horren bizitzako lehenengo 5 edo 6 urteetan, amarekiko lotura, erabatekoa zen, elikatzetik hasita.

Jakina denez, gizakiaren historian, gauzak aldatzen joan dira: Arropa, bizileku, erlijio, antolamendu sozial, eta abar. Baina egitura hori, familiarena, finkoa izan da. Eta horrela iritsi gara, gure artizar honen txoko guztien jabe izatera. Joan den mendearen bukaera aldera ordea, gauzak aldatzen hasi ziren, eta mende honen hasieran, abiadura azkartzen joan da. Momentu honetan, familiaren egitura, guraso izatea, eta horrelako egia mugi-ezinak, zalantzan jartzeraino.

Gaur egun, guraso izatea zalantzan jarrarazten diguten arrazoi bat baino gehiago daukagu: Lurraren gain-populazioa batetik, Aldaketa-klimatikoa bestetik. Baina mundu mailako arazo horietaz gain, guraso izateko, egitura ere aldatzen ari da: dagoeneko, familia molde anitzak daude, eta batzuek ez dute ahalbidetzen, era biologiko ohikoan, bikotearen sexu harreman bidez alegia, guraso izatea. Beste alde batetik, emakumearen ahalduntze bilakaera baten ondorioz, haurrak hazteko denbora aurkitzea gero eta zailagoa da. Neurri handi batean, emakumeak toki berri hori har dezan, gizonezkook gurea utzi nahi ez dugulako.

Zurrunbilo ero horretan murgilduta gaude momentu honetan: “-Mundua ez doa ondo! Nola ekarriko ditugu ba umeak mundu honetara?” Esaten dute batzuk.”- Nik joera sexual edo familia egitura ezberdin bat izan arren, ahal den neurrian, nire seme-alaba biologikoak nahi ditut!” Diote beste batzuk. Horietaz gain, familia “normalak” daude, horrelako kezkarik gabe, umeak mundura ekartzen dituztenak. Beti ere, Txinatarrei bezala, zure agintariek, ume bat baino gehiago izatea debekatzen ez badizute. Eta azkenik beste batzuk, baztertuekin, gizartean lekurik aurkitzen ez dutenekin sortzen dituzte beraien familiak: adopzioak, arrera familiak, eta abar.

Esan bezala, zurrunbilo ero honetan, era bateko edo besteko guraso izatea erabakitzen duenak, egunerokotasunari heldu behar dio ondoren. Gure gizartean, munduaren alderdi aberastu honetan ezarrita dagoen kapitalismo basatiari. Gure buruari, gizarteak ontzat ematen dituen gauza guztiak eskatzen dizkiogu, eta ondoren horiek denak lortzeko borrokan hasten gara. Gauzak erosi, horretarako dirua irabazi, ondorioz gure denbora gehiena horretarako erabili,… Eta non dago gure seme-alabentzako denbora? Erakunde publikoen ardura al da beraien heziketa?

Nire gurasoek zuten arazoa, nahi bezain azkar haurdun ez geratzea zen. Baina seme alaben heziketa zen beraien bizitzeko arrazoia. Nire ustez, gaur egun, umeak ekartzen hasi aurretik, beste galdera batzuk egin behar dizkiogu gure buruari: gure bizitzeko arrazoia, seme-alaben haztea eta heztea al da? Edo, gure zoriontasuna eta gogobetetasuna beste gauza batzuk ematen digute? Haurrak ekartzen hasi aurretik, argitu beharreko kontua da! Hau ez da, esperimentuak egiteko moduko kontua!