ADOPTATU EZAZU ANIMALIA BAT

GUTUN SAIAKERA. TXAKUR ELKARTE BATEK, GIZARTEARI GUTUNA.

Lasarte-Orian, 2021eko urtarrilaren 27an.

Herritar agurgarria:

Antzeko esaldiren bat entzungo zenuen noizbait:  “-Etxera etorri zenean, oso maitea zen!”, “-Aspaldidanik irrikitan geunden gure bizilagun berria iristeko!”, “-Azterketetan oso emaitza onak atera zituen, eta, aginduta geneukan…”, “-Nik txakurrak ikaragarri maite ditut!”, “-Ain zen polita eta maitekorra!”, “-Nire lagunaren txakurrak, kumeak izan zituen eta bat etxera eraman nuen. Oso ondo moldatzen naiz txakurrekin…”, “-Nire ama, egunerokotasunean bakar xamarrik zegoela eta, lagungarri egingo zitzaiola pentsatu nuen.”.

Txakurra etxera ekartzeko arrazoiak hainbat izan daitezke. Beti intentzio onarekin hartutako erabakiak. Ondoren ordea, bizilagun berriari, gure bizimodura eta bizilekura ohitzeko eskatzen diogu. Askotan beretzako egokiegia izaten ez dena: egoteko leku txikiegia, edo lasai mugitzeko behintzat, leku gutxiegi; gure ordutegietara ohitu beharra; bere beharrak egiteko, arau zorrotzak errespetatu beharra, non eta noiz egin; eta abar.

Baina arau eta ohitura horiek, beste batek, txakurrak alegia, bete behar dituenez, ez dirudite gehiegizkoak. Arazoa, gure ohitura eta arauak aldatu beharraz konturatzen garenean etortzen da. Etxeko aldaketak jasan beharra: gizaki berri bat dago, bere usaina duena, ilea galtzen du, mugitu egiten da, batzuetan zerbait zikintzen edo puskatzen du, agian soinua egiten du, eta abar. Beste alde batetik, gure portaera ere garrantzitsua da: Txakurra, neurri batean ume bat bezalakoa da. Gaur zerbait egiten uzten badiozu, bihar ere nahiko du. Berak ez du ulertzen, egun batetik bestera, baldintzak aldatu daitezkeenik. Beraz, guk ere, oso zorrotzak izan behar dugu arauekin. Kalen bere beharrak egiten baditu, jasotzea gure lana izateaz gain.

Arauak ez jartzeak, edo ez betetzeak, ekartzen ditu hainbat arazo. Txakurra “gaizki” portatzea, gehienetan, arauak gizakiok ez betetzeren ondorio izaten da. Arau ezak, edo arauak nagusiaren erosotasunaren edo nagikeriaren arabera aldatzeak, eragindako nahasmenaren ordaina izan oi da. Baina arazo larriena, gure bizitza ohiturak aldatzen ditugunean etortzen da. Oporrak direla eta, egun mordoxka baterako etxetik joaten garenean adibidez. Orduan gertatzen dira, horrenbeste maitasun agindutako izaki haien uzte gehien.

Guzti honegatik, inongo kulparik gabe, beste batzuen erabaki, utzikeria, eta batzuetan krudelkeriaren ondorioz, egoera larrian dauden izaki bizidun hauei, irtenbide duin bat emateko xedearekin, aritzen gara egunero lanean. Ez da ahaztu behar, aurretik aipatutako, deserosotasun, enbarazu eta ardura guztiekin ere, asko direla txakurrekin gustura bizi direnak ere.

Ez dugu ahaztu behar, animaliak etxekotzeko arrazoiak zein izan ziren: laguntasuna eta babesa. Horregatik, beti ere gure gain hartzen dugun ardura ahaztu gabe, animalia bat adoptatzeko gonbitea egiten dizuegu.

Bestalde, jakin ezazue, animalia bat adoptatzeaz gain, badaudela laguntzeko beste era batzuek ere. Adibidez, diruz lagundu gaitzakezue, jasotzen dugun laguntzaren arabera, hainbat txakur salbatuko dira sakrifiziotik.

TXAKUR, TXAKUR-ELKARTEA

Kontakturako informazioa: telefonoa, posta elektronikoa. 

AMA EDO AITA IZAN

 XXI. mende honen hasieran, gauzak, gure bizitza gobernatzen dute egiak, abiadura bizian aldatzen ari dira. Eboluzioa, eta izaki bizidunen desagertzeak aztertzen dituzten zientzialariek, kontzeptu interesgarri bat erabiltzen dute; aldaketara egokitzeko, eboluzionatzeko, abiadurari buruzkoa: Bizidun baten baldintzak, klima, harrapakari berri baten agertzea, edo dena delakoa, bat batean aldatzen badira; bizidun horrentzako, aldatzeko, egokitzeko, eboluzionatzeko, denbora nahikorik ematen ez bazaio; desagertzea da ondorio ziurrena. Ba horixe gertatu zaio, nire ustez, guraso izateari. Guraso izateko baldintzak, bat batean aldatu dira eta oraindik ez gara konturatu.

Betidanik, gizakiaren 50 milioi urtetako historian, bi egiak izan dute, gure irauteko, mugagabe zabaltzeko eta beste edozein izaki ez bezala ugaritzeko kulpa: alde batetik, gure birsortzeko gaitasunak, eta bestetik, elkarren artean lan konplexuak egiteko ahalmenak. Elkarren arteko lan horretan, emakumeak, bere bizitzaren zati handi batean, umeak erditu eta hazi egin behar zituen. Beti ere, gizonak lagunduko zuen, beste lan batzuk egingo zituen, baina ume horren bizitzako lehenengo 5 edo 6 urteetan, amarekiko lotura, erabatekoa zen, elikatzetik hasita.

Jakina denez, gizakiaren historian, gauzak aldatzen joan dira: Arropa, bizileku, erlijio, antolamendu sozial, eta abar. Baina egitura hori, familiarena, finkoa izan da. Eta horrela iritsi gara, gure artizar honen txoko guztien jabe izatera. Joan den mendearen bukaera aldera ordea, gauzak aldatzen hasi ziren, eta mende honen hasieran, abiadura azkartzen joan da. Momentu honetan, familiaren egitura, guraso izatea, eta horrelako egia mugi-ezinak, zalantzan jartzeraino.

Gaur egun, guraso izatea zalantzan jarrarazten diguten arrazoi bat baino gehiago daukagu: Lurraren gain-populazioa batetik, Aldaketa-klimatikoa bestetik. Baina mundu mailako arazo horietaz gain, guraso izateko, egitura ere aldatzen ari da: dagoeneko, familia molde anitzak daude, eta batzuek ez dute ahalbidetzen, era biologiko ohikoan, bikotearen sexu harreman bidez alegia, guraso izatea. Beste alde batetik, emakumearen ahalduntze bilakaera baten ondorioz, haurrak hazteko denbora aurkitzea gero eta zailagoa da. Neurri handi batean, emakumeak toki berri hori har dezan, gizonezkook gurea utzi nahi ez dugulako.

Zurrunbilo ero horretan murgilduta gaude momentu honetan: “-Mundua ez doa ondo! Nola ekarriko ditugu ba umeak mundu honetara?” Esaten dute batzuk.”- Nik joera sexual edo familia egitura ezberdin bat izan arren, ahal den neurrian, nire seme-alaba biologikoak nahi ditut!” Diote beste batzuk. Horietaz gain, familia “normalak” daude, horrelako kezkarik gabe, umeak mundura ekartzen dituztenak. Beti ere, Txinatarrei bezala, zure agintariek, ume bat baino gehiago izatea debekatzen ez badizute. Eta azkenik beste batzuk, baztertuekin, gizartean lekurik aurkitzen ez dutenekin sortzen dituzte beraien familiak: adopzioak, arrera familiak, eta abar.

Esan bezala, zurrunbilo ero honetan, era bateko edo besteko guraso izatea erabakitzen duenak, egunerokotasunari heldu behar dio ondoren. Gure gizartean, munduaren alderdi aberastu honetan ezarrita dagoen kapitalismo basatiari. Gure buruari, gizarteak ontzat ematen dituen gauza guztiak eskatzen dizkiogu, eta ondoren horiek denak lortzeko borrokan hasten gara. Gauzak erosi, horretarako dirua irabazi, ondorioz gure denbora gehiena horretarako erabili,… Eta non dago gure seme-alabentzako denbora? Erakunde publikoen ardura al da beraien heziketa?

Nire gurasoek zuten arazoa, nahi bezain azkar haurdun ez geratzea zen. Baina seme alaben heziketa zen beraien bizitzeko arrazoia. Nire ustez, gaur egun, umeak ekartzen hasi aurretik, beste galdera batzuk egin behar dizkiogu gure buruari: gure bizitzeko arrazoia, seme-alaben haztea eta heztea al da? Edo, gure zoriontasuna eta gogobetetasuna beste gauza batzuk ematen digute? Haurrak ekartzen hasi aurretik, argitu beharreko kontua da! Hau ez da, esperimentuak egiteko moduko kontua!

GIZENTASUNA: KONTUAN HARTZEKO ARAZOA

 Oraindik ere, etxean bezala inon ez dela jaten, eta horrelako esaerak erabiltzen ditugu. Baina dagoeneko, etxeko andrea: umeak hazi, sukaldeko lanak egin eta etxea gobernatzen zuen hura, desagertu egin da. Emakumeak lan hori utzi eta gizonak hartu ez! Etxean ez dago kozinatzeko ardura duenik. Ondorioz, jateko ohiturak aldatu egin dira. Gertuko dendan erosi, etxean goxo prestatu, eta gazteei jaten irakasteak, ez du nonbait baliorik.

Horren ordez, presazko bizitza batean murgildu gara; lanak, haurrak, eta beste ez dakit zenbat lanen ondorioz, janari prozesatuen industriaren eskuetan erori gara. Telebistan ateratzen diren mediku eta sasi-jakintsuen esanetan, zorte handia dugu, “janari mediterraneoaren” lurraldean jaio omen garelako. Janari mota hori, dagoeneko, gero eta mahai gutxiagoetan dago ordea. Horren ordez: hanburgesa, patata frijituak, CocaCola eta pizza daude gure sukaldeetan eta palma-olioz egindako opilak, gure seme-alaben askarietan.

Arazoaren bigarren zutabea, gure bizimodu sedentarioan, mugimendu gutxikoan dago. Iraultza industrialak, teknologia berriek, asko erraztu dute gure bizitza. Dagoeneko, desagertu dira, ahalegin fisiko handia eskatzen zuten lanak. Eta gu bezala, munduko alderdi aberastu honetan bizi garenok, ez daukagu, bizirauteko, gure gaitasun fisikoak erabili beharrik. Baina gure gorputzak, milaka urtetan, ahalegin hori eginez bizitzeko eboluzionatu du, eta orain ahalegin hori falta zaio. Txantxa dirudi, baina ahalegin hori, bizirauteko egiten ez dugunez, osasuntsu egoteko egin behar.

Guzti honen ondorioz, jateko ohitura txarra alde batetik, eta mugimendu gutxiko bizimodua bestetik, herritarren %20 gizentzat jo omen daiteke. Ume eta gazteetan berriz, datua %33raino igotzen delarik. Dagoeneko, edozein beste izurritek baino eragin zabalagoa du.

Izurrite bai! Izan ere, gehiegizko pisua, itxura kontu huts gisa artatua izan da maiz. Baina, hori baino askoz ere afera larriagoa da. Pertsona batek, bere haurtzaro eta gaztaroan, ohitura okerren ondorioz, gizentasunari ateak zabaltzen dizkionean, orokorrean, betikotu egiten da arazoa. Horregatik, gaur egun, gaixotasun kronikotzat hartzen da.

Baina itxuraz, ohitura txarren, eta norbanakoaren “erabakien” ondorioz eratortzen den arazo honek, sustrai ezkutukoak ditu idazten duen honen ustez. Izan ere, edozeinek ikus dezake, edozeinek antzematen du, gaizki jate honek, diru-gose ase ezin bat daukana bere atzean. Bai telebista, edo aldizkarietako iragarkietan, bai erosteko erraztasunean. Osasunarentzat egokiak ez diren jakiak, eten gabe ari zaizkigu saltzen, munduko marketin onenaren laguntzarekin.

Gure agintariak ere, bidegurutze zail baten aurrean daude. Ordezkatzen duten jendearen osasuna, edo beraien kanpainak ordaintzen dituzten enpresen mesedea? Gaur gaurkoz, enpresei atea zabaldu, eta ondorioen kulpa gizarteari egoztea da beraien erabakia.

Beste aukera, kaltegarria izan litekeen gai hori ekoizten duen enpresari, gauzak zailtzea litzake. Produktu horien iragarkietan esaten diren gezurrak agerian uztea. Haurrentzako eskuragarri jartzea debekatzea. Baina horrek, gure sistema kapitalistari erasoko lioke zuzen-zuzenean.

Bide honetatik jarraituz gero, gizarte osoaren osasuna jarriko dugu galbidean, eta gure errua dela esango digute. Eta korapiloa gehiago estutzeko, osasungintza publikoak ez gaitu babestuko, eta enpresa batzuk eragin diguten gaitza, beste enpresa batzuk sendatuko digute.